Zopas herlas ik toevallig het beroemde gedicht Ode 11 uit Boek I van Quintus Horatius Flaccus. Het zal U iets meer zeggen als ik vertel dat dat het gedicht van Horatius is met de zinsnede "Carpe diem".Ik dacht altijd dat het vooral betekende dat je moest genieten van het moment of van een mooie dag, en je dan even geen zorgen maken om morgen. Daar gaat het ook om, want het is oorspronkelijk een gedicht aan een vrouw die bezorgd is om de toekomst. Het gaat dus om "Dolce far niente". En de dingen die vandaag blijven liggen, kunnen morgen ook nog gedaan worden.
Maar daarnaast gaat het ook om iets anders. Want hoewel "Carpe diem" uit het slotvers in het Nederlands wordt vertaald als "Pluk de dag", klinkt dat in het Engels ietsje actiever als "Seize the day". Of: grijp de gelegenheid aan. Zoals het vervolg van het gedicht ("Quam minimum credula postero") duidelijk maakt, wordt er ook bedoeld dat je zo weinig mogelijk op morgen moet vertrouwen. En dat is dan weer een aansporing om vandaag de dingen doen die nodig zijn en ze juist NIET uit te stellen tot morgen.De boodschap van het gedicht kan men bijgevolg op 2 manieren interpreteren:
- Op meer hedonistische wijze: vandaag genieten van het moment, want je weet niet of je dat morgen nog wel kunt (je weet niet wat er komt en dan kan het moment voorbij zijn).
- Op meer stoïcijns-epicuristische wijze: vandaag doen wat je moet doen, want je weet niet of je dat morgen nog wel kunt (je weet niet wat er komt en dan kan het te laat zijn).
Wat moeten we hiermee nu aanvangen? Het lijkt zoals met statistieken en grafieken: ieder kiest gewoon naar believen wat hij wil!...
De volledige tekst:
finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios
temptaris numeros. ut melius, quidquid erit, pati.
seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam,
quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare
Tyrrhenum: sapias, vina liques et spatio brevi
spem longam reseces. dum loquimur, fugerit invidaaetas: carpe diem quam minimum credula postero."
En in een persoonlijke vertaling:
"Zoek niet uit, Leuconoe, welk einde de goden voor mij of jou
al in gedachten hebben. Je kunt het maar beter niet weten. Ga ook niet die babylonische
horoscopen bestuderen. Wat er ook gebeurt, het is beter het gewoon te laten gebeuren.
Jupiter kan je nog vele winters gunnen, of deze winter waarin de Tyrrheense zee
op de rotsen klettert, kan je laatste
zijn. Wees dus verstandig, schenk klare wijn, en vergeet de verre toekomst want het leven is kort.
Terwijl wij praten, ontvliedt ons de jaloerse
tijd. Reken daarom zo min mogelijk op morgen, en pluk de dag."
"Zoek niet uit, Leuconoe, welk einde de goden voor mij of jou
al in gedachten hebben. Je kunt het maar beter niet weten. Ga ook niet die babylonische
horoscopen bestuderen. Wat er ook gebeurt, het is beter het gewoon te laten gebeuren.
Jupiter kan je nog vele winters gunnen, of deze winter waarin de Tyrrheense zee
op de rotsen klettert, kan je laatste
zijn. Wees dus verstandig, schenk klare wijn, en vergeet de verre toekomst want het leven is kort.
Terwijl wij praten, ontvliedt ons de jaloerse
tijd. Reken daarom zo min mogelijk op morgen, en pluk de dag."
(foto: carpediem.punt.nl)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten