In de wolken of in de lucht?

Tot in het recente verleden bewaarden we onze gegevens en data gewoon bij ons thuis: onze persoonlijke gegevens in mappen in het bureau, onze boeken in de boekenkast, onze fotoalbums op zolder... en onze data op de PC. Ook bedrijven houden hun belangrijke technische en klantgegevens op een zo veilig mogelijke plaats bij zich, zij het in dossierkasten, op servers, en desnoods in een kluis. Dat is goed, want intellectuele of immateriële gegevens kunnen immers even waardevol en uniek zijn als fysieke kostbaarheden. En fysieke zaken zoals bijvoorbeeld dure vazen, kunstwerken, juwelen of bijzondere collecties bewaren we ook zorgvuldig bij ons.
Dus wat onze bestanden (of kortweg onze "data") betreft, die hebben we sinds de opkomst van de PC vooral bij ons gehouden. Eerst op taperecorder, dan op floppy diskette (zo genoemd omwille van de buigzaamheid van die 5 1/4"-diskette en die ooit in een puristische of humoristische opwelling als "flodderschijf" werd vertaald), dan op CD (compact disc) en DVD (oorspronkelijk digital video disc, daarna digital versatile disc), en nu op een aparte harde schijf. Maar wel steeds bij ons thuis in een veilige doos of op een veilige plaats. En onze data omvat naast de klassieke documenten meer en meer multimedia als muziek, foto's en filmpjes.
Maar neem nu geld, goud of waardepapieren. Die werden vroeger ook gewoon bij zich gehouden, maar sinds grofweg de 19de eeuw werden de opkomende banken (die al eerder bestonden) de plaats bij uitstek voor zorgvuldige bewaring van deze waardevolle zaken, terwijl de andere persoonlijke zaken gewoon thuis werden gehouden. Hoewel het op afstand bewaren in de bank waarschijnlijk vooral ontstaan was om kostbaarheden op een veiliger plaats te bewaren en zichzelf te beschermen tegen diefstal of overval, zijn de banken hiermee in feite een voorloper van wat nu "the cloud" wordt genoemd.
Want sinds het internet maturiteit heeft gewonnen, vertrouwen ook meer en meer mensen al dan niet bewust hun gegevens en data eraan toe. Dat gebeurt onder andere in de vorm van webmail, online fotoalbums, of hele backups van onze gegevens. Maar ook bedrijven uploaden hun bedrijfsgegevens naar veilig geachte "secure servers". Daarvoor hebben we een service provider of dienstenleverancier die grote computers voor dataopslag beheert. Maar in vele gevallen weten we niet eens waar die computers zich bevinden. Misschien in ons land, maar misschien ook elders in Europa, of in de VS, of zelfs in India? Het wordt met andere woorden in "the cloud" bewaard, het wolkje waarmee we het internet meestal voorstellen in schema's.
Maar is het in de wolken of in de lucht? We weten immers meestal gewoon niet eens waar onze data gestockeerd zit, maar onze data wordt -- voor de zekerheid en zonder dat we er iets over weten -- zelf ook nog eens gebackupt, geïndexeerd, gearchiveerd en/of ontdubbeld op verschillende locaties. Of om het anders te verwoorden: eens onze data weg zijn in de cloud, geven we een groot deel van onze controle op. We kunnen op bepaald moment onze data wel deleten of ons abonnement opzeggen, en dan moet de service provider onze data in principe of vaak bij wet verwijderen. Maar intussen is onze data waarschijnlijk al door internetzoekmachines als Google of door interne systemen geïndexeerd, ontdubbeld, gearchiveerd en/of gebackupt. De kans is reëel dat we onze data nooit meer krijgen uitgewist, als we dat om welke reden dan ook zouden willen. Anderszijds vindt ook misschien niemand onze data ooit terug. Met verloop van tijd wordt onze data of stukken ervan een speld in de digitale hooiberg, voor eeuwig in oude indexen of van backup op backup bewaard.
(foto: theiphoneblog.com)