Samenzwering van het Westen?

De Pakistaanse overheid besliste om de stekker uit Facebook te trekken, en nadien om ook Youtube en Twitter te blokkeren. Allemaal omdat enkele facebookers een groep oprichtten die opriep om cartoons te maken op "Draw Muhammad Day". Door Facebook af te sluiten, gooiden zij echter enkel olie op het vuur want er doken binnen de kortste keren filmpjes en websites met nog meer van hetzelfde.

Of je nu moslim bent of westerling of oosterling, gelovig of atheïst of agnost, uit deze gebeurtenissen vallen enkele frappante conclusies te trekken:

- Ten eerste is het onderhand duidelijk dat overheden in een aantal landen nog wat kunnen leren van crisis management. Het up-to-date hebben en inoefenen van draaiboeken voor allerlei soorten crises is lang niet overal een gewoonte.

- Ten tweede hebben in het algemeen de meer open regimes (lees: westerse democratieën) meer ervaring met dergelijke vormen (of aanvallen of oprispingen, hoe je het ook wil noemen) van "vrije meningsuiting", en zijn ze er beter tegen bestand. Veel beter dan geleide democratieën, totalitaire regimes en (al dan niet verlichte) despoten, die veel meer moeite hebben met vrij verkeer van informatie. In dat verband herinner ik me nog een tentoonstelling een 10-tal jaar geleden in New York met een letterlijk bekakt schilderij van de heilige maagd Maria ( http://en.wikipedia.org/wiki/Sensation_(exhibition) ). Iedereen geshoqueerd en verontwaardiging alom, natuurlijk. Vragen over of men wel zó mocht tegen de religieuze gevoelens van anderen ingaan? En of dit met overheidsgeld gesubsidieerd mocht worden? En of de vrijheid van meningsuiting ingeperkt mocht worden om dit te verbieden (censuur)? En of dit wel kunst was? (dat laatste is voer voor een ander stukje). De discussie gaat erom of dergelijke "aanvallen van vrije meningsuiting" toelaatbare effecten zijn van een respectabele democratie die alle meningen aan bod laat komen en censuur schuwt, dan wel verwerpelijke propaganda van een verderfelijke, gedegenereerde maatschappij op de rand van decadentie en verval.

- Ten derde gaat het om een strijd der principes. welk principes prevaleert wanneer het gaat om vrije meningsuiting versus respect? En waar staan bijvoorbeeld godsdienstvrijheid en tolerantie? Hierover schreef ik eerder al in de hoofddoekendiscussie ( http://willemgijsels.blogspot.com/2009/09/hoofddoek-of-geen-hoofddoek.html ). Overigens is niet in elke samenleving de rangorde van principes dezelfde.

- Ten vierde hou je het Internet niet zomaar tegen. Het Internet is macht. Eerder pogingen werden al gedaan (zoals ik eerder schreef in http://willemgijsels.blogspot.com/2009/06/de-macht-van-het-internet.html ) en er zullen er nog volgen, maar het is een spel van kat en muis, van stroper en boswachter. De ene wordt slimmer als de andere ook slimmer wordt.

Met (heel wat) slechte wil of "a mind willing to conspire" zou je kunnen stellen dat het Internet met al zijn toepassingen als Facebook, Youtube en Twitter, maar ook gewone websites, email, newsgroups, chatsites enz, in feite een ontzettend machtig wapen is geworden, ooit uitgevonden door het amerikaanse leger en verder ontwikkeld in de westerse wereld. En dat het nu door het Westen gebruikt wordt in zijn strijd tegen andere staatsmodellen en om de westerse normen en waarden over de hele wereld ingang te doen vinden. En dat alles wat er op Internet gebeurt in dat kader een enorm, geconcerteerd, verdoken complot is om het westerse model te doen zegevieren.

Dat lijkt mij echter een brug te ver. Maar het is anderszijds wel duidelijk dat door de groeiende globalisatie (groeiende mobiliteit, groeiende wereldhandel, groeiend Internet) de confrontatie tussen culturen onvermijdelijk is. In de 21ste eeuw vooreerst tussen de westerse en islamitische werelden (zie ook http://willemgijsels.blogspot.com/2009/06/historische-speech.html ). En de cultuur die het best voorbereid en gewapend is, heeft de beste kansen om te overleven.

Of is dat té darwiniaans en dus ook té westers gedacht?